Tính thuế TNCN với tiền nhà

Việc tính thuế TNCN với tiền nhà là một trong những nội dung phức tạp nhất khi tính thuế TNCN từ tiền lương tiền công. Trong số các khoản thu nhập chịu thuế TNCN, chi phí tiền nhà do doanh nghiệp trả thay cho người lao động là khoản thu nhập chịu một ngưỡng giới hạn cần phải so sánh trước khi tính vào thu nhập chịu thuế.

Cần phân biệt 03 trường hợp sau khi xác định thu nhập chịu thuế từ tiền nhà:

Tiền nhà khi đi công tác

Trường hợp doanh nghiệp phát sinh khoản tiền nhà, khách sạn, phòng ở khi người lao động đi công tác phù hợp với quy chế về công tác phí tại doanh nghiệp thì không tính vào thu nhập chịu thuế của người lao động, thường gặp theo một trong hai dạng thức

+ Có hóa đơn chứng từ hợp lệ hoặc

+ Khoán chi công tác phí

Trợ cấp, phụ cấp tiền nhà bằng tiền, trả vào lương cho người lao động

Việc áp dụng tính tối đa tiền nhà và các dịch vụ kèm theo theo giới hạn 15% tổng thu nhập chưa gồm tiền nhà chỉ áp dụng trong trường hợp “…đối với nhà ở do đơn vị sử dụng lao động trả thay…”. Như vậy, nếu công ty trả phụ cấp, trợ cấp tiền thuê nhà vào lương thì khoản trợ cấp, phụ cấp này được tính toàn bộ vào thu nhập từ tiền lương (không giới hạn 15%)

Tiền nhà, tiền nơi ở và các dịch vụ kèm theo không chi trả vào lương

Nguyên tắc chung như sau

• Nếu người lao động ở tại nơi làm việc: Tính theo tỷ lệ diện tích cá nhân sử dụng với diện tích trụ sở
• Nếu trả thay: Tính tối đa vào thu nhập 15 % tổng thu nhập chịu thuế phát sinh chưa bao gồm tiền thuê nhà tại đơn vị không phân biệt nơi trả thu nhập

Lưu ý:

• Trước năm 2015: Ngưỡng 15%  chỉ áp dụng với tiền nhà
• Từ năm 2015: Ngưỡng 15%  áp dụng với tiền nhà, điện nước và các dịch vụ kèm theo (nếu có)

(Trừ: nhà ở do người sử dụng lao động xây dựng để cung cấp miễn phí cho NLĐ làm việc tại khu kinh tế, địa bàn khó khăn hoặc khu công nghiệp VÀ khoản tiền nhận được theo chế độ nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật)

Một số trường hợp đặc biệt khi công ty trả thay tiền nhà

(1) Tiêu thức phân bổ chi phí khấu hao, chi phí trả trước khi công ty thuê căn hộ trả trước nhiều tháng, mua căn hộ làm tài sản cố định làm chỗ ở cho người lao động?

Chi phí khấu hao, phân bổ tài sản tính vào thu nhập chịu thuế TNCN của người lao động theo số liệu chi phí hạch toán trên sổ kế toán và trên số tiền thực tế công ty chi trả

Nếu chi phí cho nhiều người lao động sử dụng chung thì phân bổ tiền thuê nhà vào thu nhập của từng người theo tiêu thức do Công ty tự lựa chọn tiêu thức phù hợp như diện tích, thời gian sử dụng ….

(Công văn 14/CTBNI-TTHT của thuế Bắc Ninh; Công văn 2062/CTTGI-TTHT của Cục thếu tỉnh Tiền Giang; Công văn số 3913/CT-TTHT)

 (2) Có tiền nhà trả thay nhưng không có lương tại Việt Nam

Trả lời: Phải tính toàn bộ thu nhập chịu thuế với tiền nhà mà không áp dụng so sánh 15%

Thuế TNCN: Chi phí tiền nhà khi không có lương tại Việt Nam

(3) Công ty thuê nhà để làm chỗ ở cho cả gia đình của người quản lý nước ngoài, giám đốc ở thường xuyên thì tính tiền thuê nhà vào TNCT như thế nào?

Trả lời: Phải tính toàn bộ thu nhập chịu thuế với tiền nhà mà không áp dụng so sánh 15% (Công văn 3056/CT-TTHT)

 

(4) Trường hợp công ty chi trả 1 phần tiền nhà cho người lao động, phần còn lại trừ vào tiền lương của người lao động thì tính vào thu nhập chịu thuế như thế nào?

Trả lời: Chỉ tính vào thu nhập số tiền công ty chi trả thực tế, không bao gồm số tiền trừ vảo lương của người lao động (Công văn số 985_2017 của cục thuế TP HCM)

“Căn cứ quy định trên, trường hợp Công ty theo trình bày ký hợp đồng thuê nhà cho nhân viên người nước ngoài với giá thuê là 80 triệu đồng/tháng nhưng theo chính sách của Công ty chỉ chi trả tối đa cho người lao động là 60 triệu đồng/tháng, phần còn lại trừ vào tiền lương của người lao động (20 triệu đồng/tháng) thì tiền thuê nhà tính vào thu nhập làm căn cứ quy đổi bằng số Công ty chi trả (60 triệu đồng) nhưng không vượt quá 15% tổng thu nhập chịu thuế phát sinh (chưa bao gồm tiền thuê nhà) tại Công ty.”

(5) Cá nhân không cư trú có được áp dụng ngưỡng so sánh 15% tiền nhà?

Có, theo hướng dẫn tại công văn  51239/CT_TTHT của Cục thuế Hà Nội

 

(6) Tiền nhà khi nhận lương NET

Với nhiều doanh nghiệp, cơ chế trả lương được thực hiện theo dạng tiền lương không bao gồm các khoản trừ vào lương như bảo hiểm, thuế… (Lương NET). Khi đó, người nộp thuế phải quy đổi thu nhập không bao gồm thuế thành thu nhập tính thuế (hay còn gọi là quy đổi lương Net sang lương Gross). Đặc biệt, trường hợp công ty phát sinh chi phí thuê nhà cho người lao động thì tiền thuê nhà tính vào thu nhập làm căn cứ quy đổi bằng số thực trả nhưng không vượt quá 15% tổng thu nhập chịu thuế phát sinh tại đơn vị. (https://gonnapass.com/thue-tncn-cach-quy-doi-luong-net-sang-gross/)

Tiền thuê nhà cho cá nhân nước ngoài có thu nhập cả từ Việt Nam và nước ngoài

(Trích biên bản kiểm tra thuế thu nhập cá nhân)

Tổng thu nhập chịu thuế phát sinh tại đơn vị làm cơ sở so sánh là tổng thu nhập người lao động nhận tại Việt Nam và tại nước ngoài nếu thu nhập này đều có nguồn gốc từ công việc tại Việt Nam (không phân biệt nơi trả, nhận thu nhập). Do đó, nếu không thận trọng, nhiều trường hợp doanh nghiệp sẽ chỉ so sánh với cơ sở thu nhập do bên Việt Nam chi trả (Công văn 1348/TCT-TNCN)

Tuy nhiên, trường hợp có cơ sở chứng minh người lao động nhận thu nhập từ hai nguồn thu nhập độc lập từ công việc trong Việt Nam và ngoài Việt Nam, khi đó, khoản tiền thuê nhà, điện nước và các dịch vụ kèm theo (nếu có) đối với nhà ở do đơn vị sử dụng lao động trả thay tính vào thu nhập chịu thuế theo số thực tế trả thay nhưng không vượt quá 15% tổng thu nhập chịu thuế do đơn vị trả thu nhập chi trả. Tình huống này gồm cả trường hợp tiền thuê nhà tại Việt Nam do công ty nước ngoài trả.

Trường hợp công ty trả tiền lương, tiền công gồm thuế (GROSS) nhưng tiền nhà trả thay theo dạng NET thì phải quy đổi tiền nhà sang thu nhập gồm thuế (GROSS) trước khi cộng vào tiền lương, tiền công GROSS (Hướng dẫn tại công văn 2429/TCT-CS)

Biên soạn: Nguyễn Văn Tĩnh/Phạm Thị Toán

Bản tin này chỉ mang tính chất tham khảo, không phải ý kiến tư vấn cụ thể cho bất kì trường hợp nào.

Để biết thêm thông tin cụ thể, xin vui lòng liên hệ với các chuyên viên tư vấn.

Đăng kí để nhận bản tin từ Uy Danh